)
)
)
Wat kan ik doen bij een pijnlijke achillespees?
Ongeveer 5% van de mensen krijgt in zijn/haar leven eens last van pees klachten in het onderlichaam. Hierbij zijn de achillespees en kniepees de meeste voorkomende. In de sportpopulatie kan dit oplopen tot 10% van de sporters die achillespees klachten hebben. Dit is hiermee een veel voorkomende blessure die gevolgen kan hebben voor het dagelijks leven of de sport. Helaas hersteld een achillespeesblessure niet altijd zo goed als dat we zouden willen. We gaan hieronder in op een aantal aspecten om het herstel zo goed mogelijk te laten verlopen.
*in deze blog wordt de volledige achillespees scheur niet besproken.
Wanneer spreken we van achillespeesklachten?
De achillespees is de langste en sterkste pees in het mensenlijk lichaam. Desondanks is het een structuur die regelmatig tot problemen kan lijden. Typische klachten die mensen omschrijven zijn pijnklachten bij de pees in de ochtend of bij het bewegen na een periode van inactiviteit, maar hierbij is de pijn meestal snel weer weg. Wanneer de klachten net aanwezig zijn, is het meestal zo dat de klachten na een opwarming minder worden. In een later stadium van de blessure kunnen de klachten ook tijdens de activiteiten of sportbeoefening aanwezig zijn, waardoor de sportprestaties negatief beïnvloedt kunnen worden.
Om de diagnose achillespeesblessure te geven is het belangrijk dat de klachten specifiek op de pees zelf aanwezig zijn en meestal gaat dit om een klein gedeelte. Tevens moet de pijn erger worden bij zwaardere belasting (krachtoefeningen met gewicht, rennen ipv wandelen, springen).
Wanneer de achillespees plotseling gezwollen, rood en warm is spreken we van een ontstekingsreactie. Hierbij is de ontsteking de reden van de pijnklachten en functievermindering.
Meestal spreken we bij klachten aan een pees van een tendinopathie, waarbij sprake kan zijn van een verdikte achillespees, minder kracht of minder rek, en daarmee minder functie. Hierbij is een eventuele ontstekingsreactie niet direct de oorzaak van de klachten, maar eventueel een gevolg van de huidige status van de pees structuur op cel niveau.
)
Oorzaken achillespees blessure.
Risicofactoren voor het ontstaan van peesklachten zijn uitlopend. Veelvoorkomend is overbelasting van de pees waarbij onvoldoende tijd is om te herstellen, hierdoor kan er langzaam schade ontstaan aan het weefsel. Ook zien we bij metabolische klachten zoals diabetis, obesitas of een te hoog cholesterol dat pees klachten vaker voorkomen. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de gezondheid van het weefsel, de doorbloeding en de herstel mogelijkheden. Helaas heeft dit ook invloed op het revalidatie, waarbij mogelijk mindere resultaten behaald kunnen worden (Li 2016, Miller 2021).
Ook bij reumatische aandoeningen of bij nierproblemen wordt gezien dat het aantal pees klachten aanzienlijk toeneemt. Tevens kan het gebruik van antibiotica invloed hebben op collageenweefsel. Aangezien de pezen uit collageenweefsel bestaan, is het mogelijk bij veelvuldig gebruik van antibiotica dat er schade optreedt in de structuur of zelfs een volledige peesscheur plaats vindt.
Risicofactoren (van der Vlist 2019)
Een eerdere peesblessure of breuk in de benen
Alcohol gebruik met meer dan 7 eenheden voor mannen en meer dan 4 voor vrouwen per week
Verminderde spierkracht in de kuitmusculatuur
Nierinsufficiëntie
Gebruik van antibiotica
Revalidatie mogelijkheden
Het allerbelangrijkste in de revalidatie is het belasten van de achillespees. Pezen blijven het sterkst als zij regelmatig belast worden. Het is daarom niet aangeraden om rust te nemen of af te wachten tot de klachten voorbij gaan.
Nu is het voor de therapie belangrijk om de pees te belasten op een zwaar niveau. Dit wil zeggen dat iemand oefeningen doet die hooguit 6-8 herhalingen zijn uit te voeren. Tijdens een training wordt gewerkt naar +/- 30 herhalingen per oefening. Het is belangrijk hier een graduele opbouw in te hebben. Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met herstel vermogen van de pees. Het advies is dan ook om deze oefeningen 2-3 dagen per week uit te voeren.
Naast krachttraining is eventueel een excentrisch programma ook een geschikte mogelijkheid. Bij een excentrisch programma gaat de persoon op een traptrede staan, waarbij hij/zij met 2 voeten op de tenen gaat staan en met de geblesseerde voet langzaam naar beneden gaat. Dit wordt langzaam opgebouwd met extra gewichten en moet 2x per dag uitgevoerd worden voor een periode van 3 maanden (protocol van Alfredson).
Nadat de kracht goed is opgebouwd is het belangrijk te gaan kijken naar het doel van de persoon. Als deze wil hardlopen, basketballen of wil gaan verspringen in het essentieel om deze bewegingspatronen toe gaan passen in de revalidatie, aangezien de belasting anders is bij het verspringen in vergelijking met het hardlopen. Richting sport is bijvoorbeeld hoppen een goede start om te kijken hoe het zit met de reactiviteit van de pees en hoe het gaat wat betreft pijnklachten. Vervolgens kunnen de herhalingen en intensiteit rustig opgebouwd worden naar het doel.
Alternatieven voor therapie
Er zijn een aantal alternatieven naast de kinesitherapie voor de behandeling van achillespees klachten. De medische wetenschap is het erover eens dat conservatieve therapie (kinesitheapie, oefeningen) eerst gedaan moeten worden voordat men overschakelt op invasieve interventies.
Wat betreft cortisonen injecties zijn de resultaten voor de achillespees nog beperkt. Er zijn enkele onderzoeken die op korte termijn (6-12 weken) positief resultaat laten zien wat betreft functie en pijn, maar na 6 maanden is dit effect weer weg ten opzichte van een oefentherapie groep.
Shockwave op de achillespees is eventueel een optie voor vermindering van pijn en verbetering van functie indien andere conservatieve opties geen verbetering hebben laten zien. Ook hierbij lijkt het resultaat met name op korte termijn effectief te zijn, maar is na een jaar geen verschil meer te zien in een groep met schockwave + oefeningen en een groep met alleen oefeningen.
Operatie is een optie als na een jaar met conservatieve behandelingen geen resultaat is geboekt. Hierbij wordt meestal het slechte weefsel weggehaald en een release gedaan van de achillespees.
Duur van de revalidatie
De meeste interventies, of dat nu rekken of krachttraining is, zijn in de wetenschappelijke onderzoeken voor een duur van 12 weken. In deze 12 weken wordt een verbetering van de functie en een vermindering van de pijn gezien. Na deze periode blijkt dat er nog niet een volledig herstel is van de functie, waardoor het belangrijk is om de oefeningen op lange termijn te blijven doen of zelfs nog verder op te bouwen. Het is essentieel om dit te communiceren met de patiënt of sporter, zodat het verwachtingspatroon is afgestemd op elkaar en de effectiviteit van de therapie zo hoog mogelijk is.
Preventie
Net als andere blessures is het niet mogelijk om peesblessures volledig te voorkomen. Om pezen gezond te houden is belasting zeer belangrijk in combinatie met voldoende rust voor het herstel. Een kracht programma gericht op pees belasting (zowel zware kracht als plyometrie) kan hiervoor dienst doen. Dit moet afgestemd worden met de sportbelasting die een atleet heeft gedurende het seizoen, zodat voldoende herstel kan plaats vinden.
Samenvatting
Achillespees klachten kunnen behoorlijk vervelend zijn. Van lange tijd klachten, tot aan verminderde prestatie op het sportveld of klachten tijdens de dagelijkse activiteiten. Typerend voor achillespees klachten zijn de specifieke pijn, de lokalisatie en het toenemen van klachten bij zwaardere belasting.
Het belangrijkste voor herstel is het belasten van de achillespees. Pezen werken het best als zij belast worden. Samen met de kinesist kan gekeken worden naar een optimale dosering en opbouw van de therapie. Ook is het essentieel om te blijven volhouden wat betreft therapie en de oefeningen te spitsen op het doel.
Voor aanvullende informatie zijn we altijd bereid om u te helpen. U kunt ons bereiken via het telefoonnummer 03/326 03 91 of een e-mail sturen naar hallo@kinecenter.be. Onze praktijk is toegankelijk op werkdagen van 8.00 tot 21.00 uur voor uw gemak. Bovendien is het mogelijk om online een afspraak in te plannen. Bezoek ook onze blogpagina voor meer inzichten en informatie, beschikbaar via deze link .
Tot de volgende keer!
Bronnen :
Li 2016, Achilles Tendinopathy: Current Concepts about the Basic Science and Clinical Treatments
Miller 2021, Tendinopathy
Mc Auliffe 2019, Altered Strength Profile in Achilles Tendinopathy: A Systematic Review and Meta-Analysis
Rowe 2012, Conservative Management of Midportion Achilles Tendinopathy
van der Vlist 2019, Clinical risk factors for Achilles tendinopathy: a systematic review
Wilson 2018, Exercise, orthoses and splinting for treating Achilles tendinopathy: a systematic review with meta-analysis